Тема: Башлангыч сыйныфларда проект эшчәнлеге

Педагогика фәнендә укыту-тәрбия процессы сыйфатын үстерергә булышлык итүче

технологияләр шактый. Укытучының бурычы – яңалыклар агымында югалып калмыйча,

дөрес юнәлеш алу, укытуның һәр этабы өчен уку материалын үзләштерүнең иң уңышлы

вариантын кулланып эшләү.

Башлангыч сыйныфларда укучылар белән эшләгәндә проект эшчәнлеген куллану отышлы.

Проект эшчәнлеге укучы шәхесенең белем алуга иҗади якын килүенә юнәлтелгән. Бу

метод белән эшләгәндә, укучылар актив рәвештә уйлау, фикерләү эшчәнлегенә

тартылалар. Ул, теге яки бу проблеманы тирәнтен өйрәнү максатында, укытучы

җитәкчелегендә эшләнә торган мөстәкыйль иҗади эш. Компьютер технологияләреннән

уңышлы файдалану, төрле фәннәргә иҗади якын килеп эшләү зур нәтиҗәләргә ирешергә

ярдәм итә. Укучыларны ул һәрьяклап үстерә, шәхес итеп тәрбияли.

Проект методы XX йөз башында Америка педагогы, психологы, фәлсәфәчесе Джон Дьюи

(1859 - 1952) тарафыннан уйлап табыла. Аның фикере буенча, белем бирү ул -

"балаларның шәхсән кызыксынуларына, максатларына тәңгәл килгән максатчан

эшчәнлеккә нигезләнеп төзелгән процесс".

Башлангыч сыйныфларда проект эшчәнлеге балада шатлану, кызыксыну хисләре уяту

белән беррәттән, аның әхлакый, акыл, физик сыйфаталрын да үстерүгә мөмкинлекләр

тудыра.

Проект эшчәнлегенең нигезе эзләнәнү-тикшеренү эше.

Максаты: укучыларның шәхси үсешенә, уңышлы аралашуларына ирешү, аларны һәртөрле

эшчәнлеккә иҗади якын килергә өйрәтү.

Проект эшчәнлеге укучыларда да, укытучыда да зур кызыксыну тудыра. Ул фикерләүне,

сөйләмне, үз уйларыңны формалаштыра белү сәләтен үстерә. Башлангыч сыйныфларда

проект эшчәнлеге барышында укучы коллективта эшләргә, үзенә бирелгән эшкә җаваплы

карарга, куелган сорауларга җавап табарга өйрәнә.

Башлангыч сыйныф укучысы өчен проект эшчәнлеге шактый катлаулы. Ләкин укучылар

белән барлык фәннәр буенча да проект эшчәнлеге оештырырга мөмкин.Ә иң беренче

проектның проблемасы яки идея барлыкка килергә тиеш.

Проект эшчәнлеге түбәндәге этаплардан тора.

1. Темасын уйлап табу.

2. Планлаштыру.

3. Максатын һәм бурычларын билгеләү.

4. Тикшеренү, эзләнү.

5. Проектны яклау.

6. Проект эшенең күрсәткече.(презентация)

7. Бәяләү.

Эшнең уңышлы килеп чыгуы аның дөрес оештырылуына бәйле. Монда укытучы, укучы

һәм ата-ана хезмәттәшлеге бик әһәмиятле. Башлангыч сыйныфларда укытучы – киңәшче,

юнәлеш бирүче, төзәтмәләр кертүче,рухландыручы,илһам өстәүче. Укучы – эзләнүче,

идеяне тормышка ашыручы, мәгълүмат җыючы, фикерләүче, күзәтүләр нигезендә модель

төзүче, барлыкка килгән нәтиҗәләрне анализлаучы, тәҗрибәләр үткәрүче, интернет

материалларын кулланучы һәм проектны яклаучы. Ә ата-аналар укучыга кирәкле

мәгълүматне табарга ярдәм итүче, идеяләрне тулыландыручы, иҗади бала белән бергә

кызыксынучы,бала белән көндәлек аралашучы ролен үти.

Башлангыч сыйныфларда проект эшенә ата-аналарны да җәлеп итү бик отышлы, чөнки

ата-ана бала тормышында актив катнаша.

Проект методы укытучы һәм укучыларның яхшы әзерлеген, сыйныфның һәм иҗади

төркемнәрнең үзара килешеп эшләүләрен таләп итә. Проект турында

сөйләшүдә катнашып, укытучы да тигез хокуклы фикердәшкә, ярдәмчегә әйләнә.

Проектны гамәлгә ашыру барышында укучылар әйләнә-тирәдәгеләр белән уртак тел

табып эшләргә, фикерләрен дәлилләргә өйрәнә. Шулай ук бу метод укучыларны

компьютер белән эшли белергә, электрон почтадан һәм интернеттан файдаланырга өйрәтә.

Проек эшенең нәтиҗәсе булып 1-2 классларда мәгълүмат тупланган китап яисә альбом, ә

3-4 классларда проект эше презентация, сценарий, фильм, каталог һ.б ярдәмендә

башкарылырга мөмкин.

Укучыларга проект эшчәнлегенә йомгак ясаганда:

1.Проект эшендә нәрсә кызыклы булды?

2.Аеруча нәрсә ошады?

3.Нинди яңалыклар белдең?

4.Бу теманы өйрәнүне дәвам итәр идеңме?

5.Киләчәктә нинди проект эшен дәвам итәр идең? -кебек сораулар бирергә була.

Башлангыч сыйныфта проект эшчәнлеге укытучы һәм укучыдан зур түземлек, сабырлык,

күп вакыт сарыф итүне сорый.Тиешле нәтиҗәгә ирешү өчен, эш барышында әдәби

китаплардан, сүзлекләрдән, интернет аша күп мәгълүмат тупларга, ижади фикер йөртергә

кирәк. Гомүмән, проект методы - баланың интеллектын, иҗади сәләтен, логик фикерләвен

үстерүдә, кызыксынучанлыгын арттыруда нәтиҗәле алымнарның берсе булып тора дип

уйлыйм мин.